Buzuba bumwi Nda ka yeeya kuti Nda kaijana nzila yakugwisya kwiitwa oko. Nda kali kuzwa kuunka kumbo kuyo beleka aa mpulasi ya zivubwa. Mweenzuma, Leza mupati buyo kuya mbuli Mbwa bede mu busena buli boonse. Akube kuti ujane mpindu ku luzibo lwangu. Cindi A kwiitila mulimo, Mu vwiile.
Kumwi kuseeni kwa Itwi mu mwaka 1927, Nda kaambila baama kuti Nda kuunka mu lweendo lwa kuwila ku Tunnel Mill, oko kutandila mamaile aali kkumi aone kuzwa ku Jeffersonville oko nko twakali kukkala ku ciindi eco. Nda ka bambide kale lweendo kuya ku Arizona a beenzuma bamwi. Cindi Baama niba kaambilwa lwabili kuzwa kuli ndime, tii Nda kali ku Tunnel Mill pele mu Phoenix, Arizona, kucija kuzwa kuli Leza wa Luyando. I buumi bwa mpulasi ya zivubwa bwakali kubotu kwa kaindi kaniini, pele bwaka kulumpala mu kaindi kaniini, mbuli buyo musaalo umbi uuli oonse wa nyika. Pele Nda lomba ndaambe awa, Alumbwe Leza, kuti Luzibo a Jesu lulakomena kubota loko a kubota loko coonse ciindi alimwi talu kulumpali. Jesu ulapa luumuno lulondokede a kuumbulizigwa lyoonse.
Ziindi zinji Nda kamvwa guwo kalyuunga kwiinda mu ma pine malamfu. Kwaka boneka mbuli kuti Nda kali kumvwa Jwi Lyakwe kaliita kulaale kuya musyaka, kalyaamba, “Adamu, uli kuli?” I nyenyeezi zyaka boneka kuba munsi loko cakuti inga wazibweza aa maanza aako. Leza waka boneka kuba munsi loko.
Cintu comwe kujatikizya cisi eco ngu migwagwa mu nkanda. Ikuti na wasola kuleya kuzwa mu mugwagwa, inga wasweeka cabuteteete maningi. Ziindi zinji loko bantu baya bweendela zintu zya misaalo bala bona malubaluba masyoonto aa mu nkanda a kuzwa mu mugwagwamupati kuyo abweza. Bala tuntulika mu nkanda elyo bala sweeka alimwi ziindi zimwi balafwa nkambo ka nyota. Aboobo mbo cibede mu nzila ya Bunakristo – Leza uli jisi mugwagwamupati. Ula ukanana muli Isaya, capita 35. Ula tegwa “Mugwagwamupati wa Busalali.” Ziindi zinji misaalo misyoonto ya nyika ila kukwela kuzwa ku mugwagwamupati. Nkokuti wa sweekelwa luzibo lwako a Leza. Mu nkanda cindi wa sweeka, kuli ziindi zimwi kuboneka kubekema. Ku bantu bali mukufwa a nyota, kubekema kuyooba mulonga na iziba. Ziindi zinji bantu bala zuza kukutobela a kuwida muli nkuko buyo kujana kuti bali muku samba biyo mu musenga uupya. Ziindi zimwi dyabolosi ula kutondezya cintu cimwi eco ncaamba kuti nciindi cibotu. Eco ngu kubekema buyo, ngu cintu cimwi citali ncobeni. Ikuti na wa swilila uyo lijana buyo kuvuzya mapenzi mu buumi bwako. Uta mu swiilili pe, sikubala uyandwa. Kosyoma Jesu oyo uupa maanzi aa buumi kuli baabo bafwa nzala a nyota.
Buzuba bumwi Nda katambula lugwalo kuzwa ku muunzi lundaambila kuti umwi wa babunyina bangu wakali cisidwe maningi. Wa kali Edward, oyo uucilila ndime. Mu bwini tii Nda kayeeya kuti cakali sinizizye, aboobo Nda kasyoma kuti inga uyooba kabotu. Pele mangolezya amwi mazuba masyoonto akacilila cindi ni Nda kali kuzwa ku dolopo mbuli Mbunda kainda kwiinda mu buyake bupati bwakulida basimpi ku mpulasi ya zivubwa, Nda kabona pepa aa tafule. Nda kali bweza. Lya kaamba, “Bill, kozwa elyo uboole ku macelelo aa ku nyika. Makani mapati.” Ni Nda kamana kubala kagwalo mweenzuma a Ndime twakazwa kuya ku macelelo. I muntu mutaanzi ngu Nda swaanganya wakali sikulangalanga Ugwasya omwe mudaala oyo wakali kubeleka aa mpulasi ya zivubwa. Izina lyakwe wakali Durfy, pele twakali ku mwiita kuti “Pop.” Wa kajisi ciwa cakuusa aa busyu bwakwe mbuli mbwa kaamba, “Billy mulombe, Ndi jisi makani aako mabi.” Ku ciindi eco sikulanga babelesi wa kaboola keenda kumbele. Ba kandaambila kuti telegiramu yazwaa kusika, ku ndaambila lufu lwa mukwesu wangu.
Oyandwa mweenzuma, kwa kaindi kaniini tii Nda kakonzya kuputa. Lwa kali lufu lutaanzi mu mukwasyi wesu. Pele Ndi yanda kwaamba kuti cintu citaanzi nci Nda kayeeya nkuti na wakali libambilide kufwa. Mbu Nda kanyona biyo a kulanga koonse ku mabbanda aa yello, misozi yaka mbulumukila aa masaya aangu. Obo mbu Nda kayeeya nzila mbo twakali kusola canguzu antoomwe cindi nitwakali balombe baniini a nzila mbo cakali ciyumu kuli ndiswe.
Twa kali kwiinka ku cikolo a cakulya cisyoonto loko. I tulolomi twakali polede mu mabbusu elyo twakali kunga tu sama mabbaki aakaindi kaangilidwe kutala ku nsingo nkambo tii twaka jisi masyati aa kusama. Obo mbo Nda kayeeya akwalo buzuba bumwi Baama baka jisi ciwaya mu ka bbakete kaniini ca cisusulo. Tii twakali kulya aa bana bamwi. Tii twakali kukonzya cakulya mbuli ncoba kajsi. Twa kali kunga twayubila ku kalundu akuya kulya. Nda yeeya buzuba mbo twa ka jisi ciwaya, twa kali kuyeeya kuti cakali cilyo cibotu cakulibotezya. Aboobo kuba kasimpe Nda kagwisya cibeela cangu kuli ncico, Nda kazwa kali tanaba isikati a kufunkola kukkwana mu janza mukwesu wangu katana gwisya cibeela cakwe.
Mpawo kandiimvwi awo nkelangide ku mabbanda aa kanetauka ku zuba Nda kayeeya zintu ezyo zyoonse a kuyeeya ikuti na Leza wa kamutola ku busena bubotu. Mpawo alimwi Leza waka ndiita, pele mbuli lyonse, Nda kasola kuci kaka.
Nda kalibambila kuboola ku muunzi ku dilwe. Cindi Muf. McKinny wa Mbungano ya Port Fulton, mwaalumi uuli buyo mbuli bataata kuli ndime, kakambauka dilwe lyakwe a kwaamba kuti, “Ndiza kuli bamwi awa abo tazyi Leza, na kuliboobo, amu Mu tambule lino.” Oh obo mbo Nda kajatilisisya cuuno cangu, Leza wakali kubeleka alimwi. Oyandwa sikubala, cindi Na iita, ko Mu vwiila.
Ta ndikalubi obo Bataata a Baama bakaindi bacete mboba kalila nilyaka mana dilwe. Nda kali kuyanda kujoka kuya Kujwe pele Baama baka ndikumbila canguzu loko kuti ndikkale caakuti kumalekelo Nda kazumina kukkala ikuti Nda konzya ku jana ncito. Nda kajana ncito cakufwambaana ku Public Service Company ya Indiana.
Kutandila myaka yobilo yakacilila kuciindi ni nda kali kusunka mamita mu cintoolo ca maita ku Gas Works mu New Albany, Nda kazundwa ku buusi elyo kwa mvwiki zinji Nda kaciswa kwa mbubo. Nda kaunka kuli boonse bamadokotela mbe Nda kazyi. Tii Nda kakonzya kujana kwaanguluka. Nda ka ciswa asidi ya mwida, iya kaletwa ku nguzu zya busi. Ca kaindila kubija ciindi coonse. Nda katolwa ku madokotela basyazibwene mu Louisville, Kentucky. Kumalekelo ba kaamba kuti lyakali tumbo lyangu lya mamanino alimwi ba kaamba kuteeti Nda keelede kuba aa kupandulwa. Tii Nda kakonzya kucisyoma nkambo taakwe ne Nda kamvwa kucisa ku lubazu lyangu. I madokotela ba kaamba kuti tii bakacili kukonzya kundigwasya kusikila Nda baa kupandulwa. Kumalekelo Nda kazumina kuti kucitwe pele nda kaambilisya kuti ba belesye musamu wabusena uulebula lubazu lwa kwaandulwa kutegwa inga Nda langilila kupandulwa.
Oh, Nda kali kuyanda muntu umwi kwiima munsi lyangu oyo wakazi Leza. Nda kali kusyoma mu mupailo pele tii nda kali kukonzya kupaila. Aboobo mukutausi kuzwa ku Mbungano ya First Baptisti wa kaunka a ndime ku kaanda ka kupandwidwa.
Cindi ni bakanditola kuzwa ku tafule kuya ku bulo bwangu, Nda kalimvwa kuya bukompama loko a kukompama loko coonse ciindi. Moyo wangu wakali kuduntaana a niini loko. Nda kamvwa lufu aali ndime. Kuyoya kwangu kwakali kuya buceya loko coonse ciindi. Nda kaziba kuti Nda kasika ku mamanino aa buumi bwangu. Oh mweenzuma lindila mane usike kuya lomwe, mpawo uyo yeeya zintu zinji ezyo nzyo kacita. Nda kalizi kuti taakwe ne Nda kafweba, kunywa na kucita zilengwa zitasalali zili zyoonse pele Nda kalizi kuti tee Nda kali bambilide kuswaangana Leza wangu.
Mweenzuma wangu ikuti na uli simbungano buyo wakalengwa uutontola, uyo ziba ciindi waakusika ku mamanino kuti toli bambilide pe. Aboobo ikuti ngu koonse nkozyi kujatikizya Leza wangu, Nda kulomba mponya awa ku fugama aa mazwi aako a kulomba Jesu kuteeti akupe luzibo olo lwa kuzyalululwa, mbuli Mbwa kaambila Nikodemo muli Johane capita 3, alimwi oh obo milangu ya lutangalo mbo iyoolila. Akulumbwe ku Zina Lyakwe.