Johane 14:12

Ncobeni, Ncobeni, Nda mwaambila, Oyo uundi syoma, i milimo Nje cita uyo icita ayalo; a mipati iinda eyi uyo icita; nkambo Nda inka kli taata wangu.


Marko 16:17-18

Nkabela ezi zitondeezyo ziyo batobela abo basyoma; mu zina lyangu bayo tanda madyabolosi; bayo amba a myaambo mipya;

Bayo jata bazoka; nkabela ikuti na bayoonywa cijaya cili buti, taci koyoobakola pe; nkabela bayo bikka maanza aabo aa balwazi, nkabela bayo pona.


Toonse lwesu inga twa vununa mapeegi aa Bbaibbele a kubona kuti Leza ulacita maleele: Musa wakaandula Lwizi Lusalala, Eliya wakaita nzala, Jesu wakeenda atala aa maanzi, alimwi basikwiiya baka ponya baciswa.

Kuli zyuulu zya zintu zyaka citika zyamaleele zya bulunguluzi bwakalembwa mu Bbaibbele. Ikuti na Leza ulapa bumboni bwa zitondeezyo a zigambyo, mpawo ali kuli maleele Aakwe sunu? Sena inga Wa ponya kkansa mbuli Mbwa kaponya cinsenda mu Bbaibbele? Ino kujatikizya AIDS na ntuntumaanzi? Sena Uci konzya kucita ileele? Iiyi, Leza ucicita maleele nkabela zitondeezyo ezi ziyo batobela abo basyoma.

Lino, amulange beenzuma, amuyeeye kwa Mwaami George waku England, cindi naka ponesegwa ku bulwazi bwazikoto mu zibeela zinji zya mubili, cindi nitwaka jisi mupailo wakukombela nguwe. Amuyeeye kwa Florence Nightingale, (banyinakulu bakwe, basikutalisya zya Red Cross), wakali kulema kwa mapaundi aatandila ku makumi ali cisambomwe, wakali lede kuya kali mukufwa aa kkansa mu cibeela citaanzi ca tumbo lya mwida, wakalede kuya kali mukufwa. I nziba niini yaka wulukila musokwe kuya nkabela Muuya wa Leza waka boola a kwaamba, “MBUBOOBU MBWAAMBA I MWAMI, uuyo pona.” Elyo ula lema mapaundi aali mwaanda a makumi osanwe-atosanwe mu nseba ya buumi ilondokede.

Amuyeeye kwa Sing’anda yamilao Upshaw kakkede cakwaangwa mu zyuuno a mubulo kwa myaka minji yaka tobelana, kwa myaka iili makumi aali-cisambomwe. Elyo ndyoonya mu ciindi cisyoonto wakaima ku matende aakwe, wakazuza kwiinda mu buyake, wakaampa tulolomi twakwe, waka ponesegwa akuba mbwaelede a caku maninina.

Amuyeeye buyo kwa zyuulu a zyuulu zya bantu abo baka ponesegwa. Nkaambonzi nco tukkede awa mane tufwe? Atu cite cintu cimwi kujatikizya ncico.

Koba a lusyomo ikuti na ulaciswa na mu buyumuyumu. I Bbaibbele lyaamba kuti Jesu Kristo ngu mbobuca nguwenya, a sunu, amuya myaaka, aboobo ikuti na Wa kali kukonzya kucita ileele myaka ya zyuulu-zyobile ya kainda, nkokuti Ula konzya kucita nciconya sunu. Wa katu syomezya kuti twa kaponesegwa, ikuti na inga twa syoma buyo.

Sing’anda yamilao Upshaw

William D. Upshaw waka beleka kwa myaka iili lusele mu Ng’anda ya Basimilao iya United States alimwi wakaima kuti abe muleli wa cisi mu 1932. I ntenda ya mu mpulasi yaka mulebula kacili mwana, nkabela wa kamana myaka iili 66 kabelesya zyakweenzya na mu wilucheya. Mu 1951, wa ka ponesegwa caku maninina a kweenda ca kulondoka mu buumi bwakwe boonse bwaka cilila.

 
Florence Nightingale

Florence Nightingale, simukowa wakulaale wa narsi uuzizilwe, waka jisi kkansa ya mwida iitasilikiki. Wa katuma cifoto eci mbuli kulomba kwamamanino kwa mupailo kwalo kkansa kiitana jaya buumi bwakwe. Mbuli mbo konzya kubona, wa kali aa ciimo ca lufu Mwami Jesu katana muponya mu 1950. I cifwanikiso cicilila caka fotolwa nikwaka mana kuponesegwa kwakwe nkabela waka citumizya mbuli bumboni bwakuti Leza uuci ponya balwazi.


Tris Griffin

Tris Griffin wakainka ku ofesi ya dokotela ku matalikilo aa 2013 nkaambo ka kucisa kwa musana oko nkwa kayoowa kuti inga kwaba kubusya alimwi kwa nkondo yakwe ya kkansa. I MRI yakatondezya “kwaanduka kwansinga” mpati mu moyo wakwe, oko kwakapa madokotela kucita milimo ya kulangalanga iimbi a kubamba busilisi bwa kupandulwa bwa cibukilambuta buzuba bucilila. I keengo kwiinda mu moyo mu cifwanikisyo ngu lwaanzi luboneka olo lunga lwaamba lufu ncobeni lwakali aafwi kufwambaana ikuti na lwakakwamuka.

I buzuba bwaka cilila, basyomi nibaka mana ku mukombela, madokotela bakacita sikkani ya CT iimbi kuti bazibe aa busena bwini bwa lwaanzi kakutanaba kupandulwa. Ciindi eci, zifwanikisyo zyaka tondezya moyo uuli kabotu caku maninina. Cakuzingwa, dokotela uupandula wa kaambila Muka. Griffin, “Ta ndizi eco caku kwaambila. Wa jisi kwaanduka kwansinga, pele eno bumboni boonse tabuko pe.” Wa kamu tondezya zifwanikisyo zyakwe kakuta naba mupailo, alimwi mpawo nikwamana. “Yebo ulianguluka kuunka, alimwi kwalo, kunyina citontezyo ca kkansa acalo. Yebo uli munseba iilondokede.”

 

I katondezyo ka dokotela ka tondeka ku nsinga, buli mbusena buzungulukide busiya, aakati ka cifwanikisyo. I keengo kaingene kwiinda muli njiyo ngu ciimo cakuzimba maningi kwansinga, na “kwaanduka” kwansinga mpati, oko kuyanda kupandulwa cakufwambaana alimwi nkwa ntenda ikuti na kwa kamuka. I sikkani yabili ya katolwa buzuba bwaka cilila. I kwaanduka kwa kazimaana caku maninina nkabela tii kwaka bweeda.

Izyaambwa

Ntembauzyo 103:2-3

Kolumba MWAMI, o muuya wangu, a kutaluba zyoolwe zyakwe zyoonse:

Nguwe uukulekelela milandu yako yoonse; oyo uuponya malwazi ako oonse;

Isaya 53:5

Pele wa kayaswa nkambo ka zibi zyesu, wa kaumwa nkambo ka milandu yesu: ku kwibbawidwa kwa luumuno lwesu kwakali aali nguwe; a mibunda yakwe twa kaponesegwa.

Marko 16:17

Nkabela ezi zitondezyo ziyo batobela abo basyoma; Mu zina lyangu bayo tanda madyabolosi; bayo amba mu myaambo mipya;

Luka 17:6

Nkabela Mwami wa kaamba, Ikuti nomwali kujisi lusyomo mbuli nseka ya mbuto ya musitada, inga mwaamba ku musamu oyu wa mubula, Ko zyulwa ku miyanda, elyo ukasimpilwe mu lwizi; elyo weelede ku kuswiilila.

Johane 14:12

Ncobeni, ncobeni, Nda mwaambila, oyo uundi syoma, milimo eyo Nje cita uyo icita ayalo; alimwi milimo mipati kwiinda eeyi uyo icita; nkaambo Nda inka kuli Taata wangu.

1 Ba tesalonika 1:5

Nkaambo makani mabotu esu taa kasika kuli ndinywe mu majwi alike pe, pele akwalo mu nguzu, a mu Muuya Uusalala, a mu kulamwa kunji; mbuli mbo muzi ciimo ca bantu mbu twakabede aakati kanu nkambo kandinywe.

Ba hebrayo 2:3-4

Mbobuti mbutu ta yokoke, ikuti na twa ubausya lufutuko lupati ncobeni; olo lutaanzi lwa katalikwa kwaambwa a Mwami, elyo lwaka simpikizigwa kuli ndiswe abaabo baka mumvwa;

Awalo Leza kalungulula bumboni ambabo, moonse mu zitondezyo a zigambyo, a maleele asiyenesiyene, a zyaabilo zya Muuya Uusalala, mbubonya mbuli kuyanda kwakwe mwini?

Ba hebrayo 13:8

Jesu Kristo mbobuca nguwenya, a sunu, amuya myaaka.

Jakobo 5:15

Nkabela inkombyo ya lusyomo iyoponya mulwazi, alimwi Mwami uyo mubusya; alimwi ikuti na waka cita zibi, ziyo jatilwa kuli nguwe.

1 Petro 2:24

Walo lwakwe mwini wakalemenwa zibi zyesu mu mubili wakwe mwini aa cisamu, kuti swebo, mbotu fwide ku zibi, kuti tu kaponene ku bululami: kwiinda ku mibunda yakwe mwaka ponesegwa.