A Bibeleni, minkarhi hinkwayo Xikwembu xi tisa Hungu ra Xona evanhwini va misava hi muprofeta wa nguva yaleyo. Xi vulavurile na Muxe xi ri eka xihlahla lexi xi pfurhaka kutani xi n’wi nyika xileriso xo rhangela Vaheveru leswaku va huma a Egipta. Langavi ra Ndzilo leri a ri vonakala na masingita man’wana a swi nyikeriwela ku ta tiyisisa ministri wa yena. Yohana Mukhuvuri u tisile Hungu leri a ri lulamisela misava hi Mesiya loyi a ri ekuteni. Loko a ha khuvula Hosi Yesu eNambyeni wa Yordan, Rito leri a ri huma eTilweni ri tiyisisile xileriso xa Yohana leswaku a tivisa Xinyimpfana xa Xikwembu, “Loyi i N’wananga loyi ndzi n’wi rhandzaka, Ndzi tsakelaka ku tshama eka yena.” Endzhaku ka malembe, Rito ra Hosi nakambe ri twiwile ri ri karhi ri vulavula na muprofeta loko Yi ta vulavula na Paul hi Rihati leri a ri pfala mahlo ya va bofu, kutani endzhaku ka swona ri n’wi nyikile xileriso xa ku tshamisisa tikereke hi ndlela leyinene. Eka Titestamente Leyintswa na ya Khale, Xikwembu a xi kalanga xi vulavula na vanhu va Xona hi mafambiselo ya xidinominexini kumbe hi nhlangano wa vukhongeri. Minkarhi hinkwayo Xi vulavurile na vanhu hi ku tirhisa munhu a ri unwe: A nga muprofeta wa Xona. Nakona Xi tiyisisa vaprofeta lava hi masingita lawa ya nga ehandle ka ntumbuluko.

Kambe namuntlha ke? Xana Xikwembu xa ha paluxa Rito ra Xona hi vaprofeta xana? Xana ya hari kona masingita lawa ya nga ehandle ka ntumbuluko xana? Xana Xikwembu xi nga ha rhumela muprofeta wa siku leri ra ximanguva lawa eka misava xana? Nhlamulo hi leyi yi twisisekaka swinene ku ri, “Ina!”

Kambe hi ta switiva njhani loko muprofeta a va kona? Xana u ta langutekisa ku yini? U tava na maendlelo wahi? Xana hi rihi singita leri a nga ta hi komba rona xana? U tava a hetisisa Matsalwa wahi?

Vaprofeta va khale a vari vanhu va kahle va Xikwembu, nakona a va nga chavi ku yima va lwisana na minhlangano ya vukhongeri. Kahle-kahle, minkarhi hinkwayo hakanyingi a va rhuketeriwa hi vafundhisi. Eliya u tlhotlhile minhlangano ya vukhongeri ya siku ra yena, a ri karhi a va vutisa loko Xikwembu xi nga xixima magandzelo ya vona, kumbe ra yena. Va huwelerile. Va profetile. Va tlulerile ehenhla ka altari. Va ti xekelerile na hi minkwana. Kambe Xikwembu a xi va yingisanga. Eliya a languta ehenhla eTilweni kutani a ku, “A swi tiveki namuntlha leswaku wena u Xikwembu a Israel, nakona mina ndzi nandza wa wena, nakona ndzi endlile swilo leswi hinkwaswo hi rito ra wena.” Hiloko a vitana ndzilo wu xika kusuka eTilweni ku ta herisa gandzelo. Mikiya wa muprofeta u alerile Hosi ya Israel, na vaprista lava a vari kona hinkarhi walowo, loko a ta tshinya Muprista Lonkulu Zedekiya hikuva a profeta vunwa. Muprista Lonkulu u nwi makarile exikandzeni kutani Hosi yi nwi hoxa ekhotsweni hikuva a vulavurile ntiyiso. Hambi kuri Hosi Yesu u vengiwile hi minhlangano ya vukhongeri ya siku ra Yena laha yi nga N’wi vamba etlhelo ka tinsula voya to biha. Loko hi leswaku matimu ya khome ntiyiso, muprofeta u ta vengiwa hi mafambiselo ya ximanguva lawa ya xidinominexini, nakona u ta tsariwa leswaku hi yena loyi a nga fambiki hi vukhongeri bya vona, muprofeta wa vunwa, kumbe wo nyanya. Kambe Xikwembu xi ta tiseketela hi nandza wa Xona.

Loko kuruku hi leswaku muprofeta a ri kona eka siku leri ra ximanguva lawa, a ta amukeriwa njhani hi Kereke ya Khatholiki xana? Kereke ya Baptist yona ke? Kereke ya Lutheran yona ke? Kumbe dinominexini yihi kumbe yihi xana?

Hosi Yesu u lerisile hinkwavo lava a va N’wi pfumela leswaku: “Masingita lawa ya ta landzela vona lava va pfumelaka; Hi vito ra mina va ta hlongola madimona; va ta vulavula hi tindzimi letintshwa; Va ta khoma tinyoka; ni loko va nga nwa leswi swi dlayaka, swi ngaka swi ngava vavisi; va ta tlhandleka mavoko eka lava va vabyaka, kutani va ta hola.” (Marka 16:17-18). Xana Matsalwa lawa ya ntiyiso namuntlha xana? Loko ya ngari ntiyiso, xana Marito ya Hosi ya hundzeriwe rini xana? Eka Bibele hinkwayo, vaprofeta a va swikota ku hanyisa vavabyi, va hlongola na madimona, na ku endla mahlori. Muxe u vekile nyoka ya brasi emahlweni ka vanhu va Israel leswaku va hanyisiwa eka ku lumiwa hi tinyoka ta vuxungu swinene (Tinhlayo 21:9). Naman, Musiriya wa matimba swinene, u tile eka Elixa leswaku a ta hanyisiwa eka nhlokonho (II Tihosi 5:9). Loko jaha ri tawa kusuka eka festere ra le henhla ri fa, muapostola Paul a n’wi tlakula kutani a vuyisela vutomi eka mirhi lowu wu nga fa wa yena (Mintirho 20:10). Ntsena ho va na rhikhodo ya kwalomu ka 3½ wa malembe ya vutomi bya Hosi ya hina Yesu, kambe emalembeni ya lawa yantsongo, U yile emahlweni na ku horisa vavabyi. Mabofu ya endliwe leswaku ya vona. Vanhlokonho va hanyisiwile. Lava va nga tweku va endliwe leswaku va twa. Swilema swa famba. Maendlelo wahi kumbe wahi ya mavabyi ya tshunguriwile (Matewu 4:23).

Nakambe Xikwembu xi tiyisisa vaprofeta va xona hi tindlela tin’wana handle ka ku hanyisa. Hambi kuri swihundla swo hlaya leswi swi nga tumbetiwa atimbilwini a swi tivisiwa eka vavanuna lava va Xikwembu. Hosi Nebukadneza u vile na norho lowu a wu n’wi karhata, kambe a nga ha wu tsundzuki leswaku a wu tshamise ku yini. Muprofeta Daniel u byerile hosi havumbirhi norho na vuprofeta lebyi a byi landzela norho (Dan 2:28). A kuri hava leswi a swi fihleriwele Solomon loko Hosikazi ya Sheba a tata emahlweni ka yena. A tatiwe hi Moya lowu a nga n’wi byela swivutiso swa mbilu ya yena ange se va vutisa (I Tihosi 10:3). Elixa u byerile Hosi ya Israel makungu hinkwawo ya Hosi ya Siriya, hambi kuri marito lawa a nga ya vulavula a tumberile eka kamara leri a etlela kona (II Tihosi 6:12).

Hi maendlelo hinkwawo lawa ya nga ya Yena, Hosi Yesu minkarhi hinkwayo u kombisa leswaku Moya lowu wa ku tiva swihundla i Moya wa Kreste. U tivile swihundla swa ntumbuluko wa Nathanael loko Yena a te, “Vonani Muisrael wa ntiyiso, loyi eka yena a ngariki na xisandzu!” Nakona Yesu u yile emahlweni a byela Nathanael laha a ri kona loko Filipi a ta n’wi byela hi Mesiya (Yohana 1:48). Loko Nathanael a tava a swi vonile leswaku Yesu u tive mbilu ya yena, xikan’we-kan’we u N’wi lemukile tani hikuva a ri Kreste. Loko Yesu a ta vona Petro ro sungula, U n’wi byerile vito ra tata wa yena, Yonas (Yohana 1:42). Hiloko Petro a tshika hinkwaswo kutani a landzela Yesu vutomi bya yena hinkwabyo. Yesu u hlanganile na wansati wa Musamariya exihlobyeni kutani a n’wi byela hi swidyoho swa yena leswi nga hundza. Marito ya wansati yo sungula hi lawa, “Nkulukumba, ndza swi twisisa leswaku wena u muprofeta” (Yohana 4:19). Havunharhu bya vanhu lava a va huma eka mafambelo lawa ya nga hambanana, hambi leswi va nga kota ku lemuka Yesu loko A ta kombisa nyiko ya ku vona swihundla.

Xana nyiko leyi yi nga hava yi nyamalarile loko tluka ro hetelela ra Bibele ri tava ri tsariwile xana? Loko mahlori lawa ya tava ya tsariwile ya va erivaleni a Bibeleni, xana ya kwihi namuntlha? Muprofeta wa siku leri ra ximanguva-lawa hakunene-nene u ta tiyisisiwa hi mahlori.

Xana Xikwembu xi ngava xi va rivarile vanhu va Xona xana? Xana Xa ha swikota ku hanyisa vavabyi xana? Xana Xa ha vulavula na hina hi vaprofeta va Xona xana? Xana kungava kuri na un’wana wa vaprofeta angari vona siku leri ri nga se fika xana?

Xana kunga hava kuri na vuprofeta lebyi byo ka byi nga se hetiseka xana?