Buku yo hetelela ya Testamente ya Khale yi tshembhisa ku onhiwa ka misava. Kambe loko makumu ma nga se fika, muprofeta Eliya u bvumbhiwile ku tlhela a vuya a ta tivisa Mesiya. Van’wana vari Yohana Mukhuvuri u hetisisile vuprofeta lebyi.
Gidi-mbirhi wa malembe lawa ya nga hundza, ma Yuda a va languterile ku vuya ka Mesiya. Va swi tiva leswaku Malakiya u profetile hi ta munhu loyi a nga na moya wa Eliya leswaku u tata a ta va tivisa Mesiya. Kambe loko Yohana Mukhuvuri a fika, a ngari hi leswi a va swi languterile eka Eliya leswi a ri xiswona. Loko va tava va vutisile Yesu leswaku hikokwalaho ka yini Eliya a nga sungulanga hi ku ta kusungula, U va byerile erivaleni leswaku Yohana hi yena loyi a hetisisa vuprofeta byebyo: “Loko mi swi amukerile, loyi hi yena Elias, loyi a fanele hi ku ta.” (Elias i xivumbeko xa Xigriki xa vito ra Xiheveru ra, Eliya.)
Kova ntsena xintlawani xintsongo xa vanhu lexi xi nga amukela nhlavutelo lowu. Eka vunyingi bya va rhangeri va vukhongeri, Yohana a nga ha ri nchumu kutlula ku gingirika ngopfu ehenhleni ka ku sandziwa hi minhlangano. Kungari ntsena leswaku a va wu lemukanga moya wa Eliya, kambe a swo nyanya, nakambe va hupe ku Vuya ka Kreste.
Swive tano nale ka Yohana Mukhuvuri a nga hetisisa vuprofeta bya Malakiya? Kungari hi ku hetiseka.
Xo sungula eka hinkwaswo, misava a yi “se tshwa tani hi ndzilo wa xitiko” hambi swi ri tano, swingaleswi ha switiva leswaku xiphemu xa Malakiya 4 xa ha fanele hi ku humelela. Xiphemu xin’wana xa Matsalwa lexi Yohana a nga xi hetisisangiki i ku, “tlherisela timbilu ta vana kuya eka va tata wa vona.” Nakona, Yesu, yena hi Yexe, u profetile leswaku Eliya u ta (nkarhi lowu taka) tata a ta tlherisela hinkwaswo. (Mate 17:11)
Swingaleswi hi fanele ku langutela Eliya ku nga se fika ku Vuya ka Kreste ra Vumbirhi!
Sweswi, eka siku leri ra ximanguva lawa, i nkarhi wa ku Vuya ra Vumbirhi ka Hosi Yesu. Nakambe, hi tshembhisiwile leswaku moya wa Eliya wu ta N’wi tivisa eka hina kuya hi Malakiya 4. Kambe i ntlawa wihi wa vanhu lowu wu nga ta n’wi lemuka Eliya loko a ta xana? Ntsena eka lava va nga n’wi langutela.
Marito lawa ya Hosi ya hina na Muponisi ma ta emiehleketweni loko hi ehleketa hi vuprofeta bya Malakiya eka tiawara leti ti pfalaka ta nkarhi:
Kambe ndzi ri eka n’wina, Leswaku Elias u tile, nakona a va n’wi tivanga… Matewu 17:12
Xana ku nga humelela yini loko hi hupa ku ta loku ka Eliya xana? Xana hi ngava hi hupe ku Vuya ka Kreste ra Vumbirhi, kukotisa vatsari na Vafarisi va nga hupa Ku ta ka Yena ro Sungula hikuva va nga lemukanga Yohana Mukhuvuri?
Minkongomiso
II Tihosi 2:15
Vana va vaprofeta lava ngi va ri Yeriko va langutene na yena, kute loko va n’wi vona va ku Moya wa Eliya wu tshame eka Elixa. Va ya hlangana na yena, kutani va nkhisama ehansi emahlweni ka yena.
Esaya 40:3-4
Rito ra loyi a huwelelaka emananga, Lunghisani mananga endlela ya YEHOVHA, khurhelani mananga endlela ya Xikwembu xa hina.
Nkova wun’wana ni wun’wana wu ta seleteriwa, ntshava yin’wana ni yin’wana ni xitsunga xin’wana ni xin’wana xi ta mbundzumuxiwa. Xitsunga xi ta hundzuka rivala, kutani tintshava ti ta hundzuka minkova. [Yohana Mukhuvuri]
Malakiya 3:1
Vonani, ndzi ta rhuma ntsumi ya mina [Yohana Mukhuvuri], yi ta lunghisa ndlela emahlweni ka mina; kutani xikan’we, Hosi leyi mi yi lavaka yi ta nghena etempeleni ya yona, yi nga ntsumi ya ntwanano lowu mi wu navelaka; Vonani wa ta, kuvula Yehovha wa mavandla.
Malakiya 4:1-6
Vonani, hikuva, siku rata, leri ri hisaka ku kotisa ndzilo wa xitiku [a swi se humelela sweswi], kutani vatikukumuxi hinkwavo, ni hinkwavo lava endlaka swo biha, va ta kotisa byanyi bya ku oma; siku leri ri taka ri tava hisa, kuvula YEHOVHA wa mavandla, a ku nga ha sariwi rimintsu, kumbe rhavi.
Kambe loko miri n’wina lava chavaka vito ra mina, Dyambu ra ku lulama ri ta huma ri ri ni ku hanyisa etimpapeni ta rona; mi ta huma, mi tlula eku fana ni marhole yale tshangeni.
Mi ta kandziyela vabihi, hikuva va ta fana ni nkuma ehansi ka vukandziyo bya milenge ya n’wina, esikwini leri nga ta endliwa hi mina, ku vula YEHOVHA wa mavandla.
Tsundzukani nawu wa Muxe nandza wa mina, lowu ndzi wu leriseke va Israel hinkwavo ha yena eHoreb, wu nga nawu ni ku lerisa.
Vonani, ndzi ta mi rhumela muprofeta Eliya, siku ra YEHOVHA ri nga si ta, lerikulu, leri chavisaka.
U ta tlherisela timbilu ta vatatana eka vana va vona [Yohana Mukhuvuri], ni timbilu ta vana eka vatata wa vona [Eliya wa ximanguva lawa], leswaku ndzi nga tshuki ndzi ta, kutani ndzi ba tiko hi kuri lovisa.
Matewu 11:10
Hikuva ku tsariwe ta yena loko va te: Maswivo, ndzi rhume mahlweni ka wena entsumi ya mina, yi ku lunghisela ndlela emahlweni ka wena. [Malakiya 3:1, Yohana Mukhuvuri]
Matewu 11:14
Kutani loko mi rhandza ku amukela timhaka leti, hi yena Elias la fanekeleke ku ta. [Yohana Mukhuvuri]
Matewu 17:11-12
Yesu a va hlamula, a ku ka vona, Kunene Eliya u fanele ku ta, ku ta tlherisela hinkwaswo eku lulameni. [Eliya wa ximanguva lawa]
Kambe ndzi ri ka n’wina, Eliya u tile, kambe a va n’wi tivanga, kutani va n’wi endlile hinkwaswo leswi va swi rhandzeke. [Yohana Mukhuvuri] N’wana wa munhu na yena u ta twisiwa ku vaviseka hi vona.
Luka 1:17
Kutani u ta n’wi rhangela emahlweni hi moya ni matimba ya Elias, u ta vuyisela timbilu ta vatatana eka vana va vona, ni va kaneti, evutlharhini bya lavo lulama, eku lunghisela Hosi etiko leri nga ni mafundha. [Yohana Mukhuvuri]