Mu Baibolo, Chiuta nyengozose wakiza na Uthenga Wakhe ku ŵanthu ŵa m’charu kwizira mwa muprofeti wa muwiro. Iyo wakayowoya kwa Moses kwizira mu chivwati chakugolera ndipo wakamupa iyo ntchito yakurongozga ŵaHebere kufumamo mu Egupto. Laŵi la Moto lakuwoneka na vimanyikwiro vinyakhe vikaperekeka kuti vikhozgere utumiki wakhe. Yohane Mubapatizi wakiza na Uthenga kunozgera charu ku kwiza kwa Mesiya. Apo wakabapatizanga Fumu Yesu mu Mronga Jordan, Lizgu lakufuma Kuchanya likakhozgera ntchito ya Yohane kuti waŵarongore Mwanamberere wa Chiuta, “Uyu ndi Mwana wane wakutemweka, mwa mweneuyo Ine nkhukondwera.” Virimika vikati vyajumphapo, Lizgu la Fumu likapulikikwaso kuyowoyanga kwa muprofeti para Iyo wakayowoya kwa Paulos kwizira mu Kuŵara kwakuburumutizga, ndipo pamanyuma likamupa iyo ntchito yakuti wakhazikiske mipingo mu dongosolo. Mose mu Chipangano Chiphya na Chakale, Chiuta ntha wali kuyowoyapo ku ŵanthu kwizira mu dongosolo la bungwe panji bungwe lisopisopi. Iyo nyengozose wali kuyowoya ku ŵanthu kwizira mwa munthu yumoza: muprofeti Wakhe. Ndipo Iyo wakaŵakhozgera ŵaprofeti aŵa na vimanyikwiro vyauzimu.
Kweni kasi viri uli muhanyauno? Kasi Chiuta wachali kuvumbura Mazgu Ghakhe ku ŵaprofeti? Kasi vichaliko vimanyikwiro vyauzimu? Kasi Chiuta wangatuma muprofeti wa nyengo iyi mu charu? Zgoro liri pakweru chomene, “Inya!”
Kweni kasi ise tizamkumanya uli para muprofeti wafika? Kasi iyo wazamkuwoneka ngati njani? Kasi iyo wazamuchita uli? Kasi iyo wazamkutipa chimanyikwiro uli ise? Kasi ndi Malemba uli agho Iyo wazamukwaniriska?
Ŵaprofeti ŵakale ŵakaŵa ŵanthu ŵachikanga ŵa Chiuta, ndipo ntha ŵakaŵa na mantha kuyimirira kwimikana na mabungwe ghasopisopi. Mu unenesko, iwo pafupifupi nyengozose ŵakayuyurikanga na ŵaliska. Elija wakimikana na mabungwe ghasopisopi gha nyengo yakhe, kuŵafumba iwo usange Chiuta wangachindika sembe yawo, panji yakhe. Iwo ŵakachemerezga. Iwo ŵakachima. Iwo ŵakaduka pachanya pa jotchero. Iwo ŵakajicheka iwoŵene na vimayi. Kweni Chiuta ntha wakaŵapulika iwo. Elija wakalaŵiska Kuchanya ndipo wakati, “Lekani ichi chimanyikwe muhanyauno kuti Imwe ndimwe Chiuta mu Israyeli, na kuti ine ndine muteŵeti winu, na kuti ine nachita vinthu vyose ivi pa mazgu ghinu.” Iyo pamanyuma wakachema moto kufuma Kuchanya kuti wuwotche sembe. Mikaya muprofeti wakimikana na Fumu ya Israyeli, na ŵasembe wose, para iyo wakachenya Wasembe Mukuru Zedekiya chifukwa cha kuchima utesi. Wasembe Mukuru wakamutimba iyo ku maso ndipo Fumu yikamujarira mu gadi chifukwa cha kuyowoya unenesko. Nanga ndi Fumu Yesu wakatinkhika chomene na mabungwe ghasopisopi gha nyengo Yakhe mwakuti iwo ŵakamupayika Iyo pamoza na vigeŵenga vyakofya chomene. Usange mudauko ukukhalirira uneneska, muprofeti watinkhikenge na dongosolo la mabungwe ghasono, ndipo iyo wachemekenge mususki, muprofeti mutesi, panji muheni chomene. Kweni Chiuta wayimenge na muteŵeti Wakhe.
Usange mukaŵa muprofeti mu nyengo iyi yasono, kasi iyo wangazomerezgeka uli na Mpingo wa Katolika? Mpingo wa Baptist? Mpingo wa Lutheran? Bungwe linyakhe lirilose?
Fumu Yesu wakatuma wose awo ŵakugomezga Iyo: “Ndipo vimanyikwiro ivi viŵarondezgenge ŵeneawo ŵakugomezga; Mu zina lane iwo ŵafumiskenge viŵanda; iwo ŵayowoyenge na malilime ghaphya; Iwo ŵakorenge njoka; ndipo usange ŵamwenge kanthu kalikose kakukoma, iko ntha kaŵapwetekenge iwo; iwo ŵaŵikenge mawoko pa ŵarwari, ndipo iwo ŵachirenge.” (Marko 16:17-18). Kasi Lemba ili likuneneska muhanyauno? Usange ili ntha likuneneska, kasi Mazgu gha Fumu ghakamara nkhongono pauli? Mu Baibolo lose, ŵaprofeti ŵakaŵa na nkhongono kuchizga ŵarwari, kufumiska viŵanda, na kuchita minthondwe. Moses wakaŵika njoka ya mkuŵa pamaso pa Israyeli kuti ŵachizgike iwo ku kurumiwa na njoka za poyizoni (Maŵazgo 21:9). Naman, chinkhara cha Syria, wakiza kwa Elisha kuti wazakachizgike ku vyoni (2 Mathemba 5:9). Para munyamata mwanichi wakati wawa na kufwa kufuma pa windo pachanya, mpostole Paulos wakamukumbatira iyo ndipo wakawezgeramo umoyo mwa munyamata wakufwa (Milimo 20:10). Ise tiri na ukaboni wa pafupifupi virimika 3½ vya umoyo wa Fumu yithu Yesu, kweni mu virimika vichoko vira, Iyo wakarutirira kuchizga ŵarwari. Ŵachiburumutira ŵakalaŵiska. Ŵavyoni ŵakachizgika. Ŵakumang’wa makutu ŵakapulika. Ŵakupundukwa ŵakayenda. Mtundu uliwose wa nthenda ukachizgika (Mateyu 4:23).
Chiuta wakakhozgeraso ŵaprofeti ŵakhe mu nthowa zinyakhe padera pa machirisko. Nanga ndi visisi vyakubisika chomene vya mtima vikamanyikwa ku ŵanthu aŵa ŵa Chiuta. Fumu Nebukadinezar wakaŵa na loto lakusuzga, kweni iyo ntha wakakumbuka umo likaŵira. Muprofeti Daniel wakaphalira fumu vyose viŵiri loto na uchimi uwo ukarondezga (Daniel 2:28). Ntha chikaŵako chikabisika kwa Solomon para Fumukazi ya ku Sheba yikati yafika panthazi pakhe. Iyo wakazuzgika chomene na Mzimu kuti iyo wakamuphalira iyo mafumbo gha mtima wakhe pambere iyo wakaŵa wandaghafumbe (1 Mathemba 10:3). Elisha wakaphalira Fumu ya Israyeli vyakunozgera vyakhe vyose vya Fumu ya Syria, nanga nkhu mazgu gha kuudesi ghakuyowoyekera mu chipinda chakhe (2 Mathemba 6:12).
Kwizira mu milimo Yakhe, Fumu Yesu kanandi wakarongora kuti Mzimu uwu wa kusanda ndi Mzimu wa Khristu. Iyo wakasanda kaŵiro ka Nathaniel para Iyo wakati, “Wonani mu Israyeli nadi, mwa mweneuyo mulije kaheni!” Ndipo Yesu wakarutirira kumuphalira Nathaniel uko iyo wakaŵa para Filipu wakamuphalira iyo za Mesiya (Yohane 1:48). Para Nathaniel wakati wawona kuti Yesu wakamanya mtima wakhe, iyo mwaluŵiro wakamumanya Iyo kuŵa Khristu. Nyengo yakudanga para Yesu wakawona Petros, Iyo wakamuphalira iyo zina la wiske wakhe, Jona (Yohane 1:42). Petros ntheura wakaleka vyose ndipo wakamurondezga Yesu umoyo wakhe wose. Yesu wakakumana na mwanakazi wa ku Samariya pa chisime ndipo wakamuphalira iyo vya zakwananga zakhe zakale. Mazgu ghakhe ghakudanga ghakaŵa, “Bwana, ine nkhuwona kuti Imwe ndimwe muprofeti” (Yohane 4:19). Ŵanthu wose ŵatatu aŵa ŵakaŵa na maumoyo ghakupambanapambana, kweni mwaluŵiro iwo ŵakamumanya Yesu para Iyo wakarongora chawanangwa cha kusanda.
Kasi chawanangwa ichi chikamara para peji laumaliro la Baibolo likati lalembeka? Usange minthondwe iyi yiri kulembeka pakweru ntheura mu Baibolo, kasi iyi yirinkhu muhanyauno? Muprofeti wa nyengo iyi wangamanya nadi kukhozgeka na minthondwe.
Kasi Chiuta wali kuŵaruwa ŵanthu Ŵakhe? Kasi Iyo wachali na nkhongono kuchizga ŵarwari? Kasi Iyo wachali kuyowoya kwa ise kwizira mu ŵaprofeti Ŵakhe? Kasi walipo wa ŵaprofeti wakaliwonerathu zuŵa ili?
Kasi ghaliko mauchimi agho ghachali kuti ghakwaniriskike?