Genesa 3:1
Enyoka a yi tlula hi mano eswiharhi hinkwaswo swa tiko, leswi YEHOVHA Xikwembu a nga swi endla. kutani yi ku ka wansati, kunene, Xikwembu xi te, mi nga tshuki mi dya murhi ni un’we wa ntanga?
Genesa 3:6-7
Ewansati, kute loko a vona leswaku murhi a wu nandzika, ni leswaku wu navetisa mahlo, ni leswaku wu navetisa ku tlhariha, a kha mihandzu ya wona, a dya, a nyika ni nuna wa yena loyi ngi a ri na yena; kutani a dya.
Kutani mahlo ya lavambirhi mapfuleka, va tiva leswaku va tshama ntsena; kutani va rhungela matluka ya nkuwa, va tiendlela tinguvu.
Genesa 3:14-15
YEHOVHA Xikwembu a ku ka nyoka, Leswi u nga endlisa sweswo, u ta rhuketeriwa exikarhi ka swifuwo hinkwaswo, ni xikarhi ka swiharhi hinkwaswo swa tiko; u ta famba hi khwiri, u dya ntshuri hi masiku hinkwawo ya ku hanya ka wena:
ndzi ta veka ku vengana exikarhi ka wena ni wansati, ni xikarhi ka rixaka ra wena ni rixaka ra wansati; ri ta ku faya nhloko, wena u ri luma xirhendze.
Lexi i xidyoho xo sungula lexi xi nga tsariwa a Bibeleni. Kutlula hi mano swiharhi hinkwaswo, ku nga nyoka, “ku xisa” Evha leswaku a dya xiphemu xa muhandzu lowu wu nga aleriwa. I wu dyile a tlhela a wu nyika na nuna wa yena, leswi swi nga endla leswaku va swi lemuka leswaku a va ambalanga.
Xivutiso lexi xi nga erivaleni hi leswaku: Nyoka yi nga vulavurisa ku yini? Xana apula ri na maendlelo wahi na kuva u nga ambalanga xana? Nakona, hikwihi laha mbewu ya nyoka yi ringanelaka eka hinkwaswo leswi?
Bibele yi ri nyoka a yi tlula hi “mano” eswiharhi hinkwaswo. A kotisa munhu, leswaku a kota ku famba, ku vulavula, hambi kuva na vutlharhi byo vulavurisana. Endzhaku kaloko a kanganyisile nsati wa Adam, Xikwembu xi n’wi rhukanile leswaku a va nyoka, kambe ku onhaka a ku nga se endliwa na mbewu a yi nga se byariwa.
Bibele yi ri eka Genesa 3:15 leswaku nyoka a yi ri na mbewu, kutani Xikwembu xi vekile ku vengana exikarhi ka timbewu leti timbirhi. Swi le rivaleni leswaku, mbewu ya nyoka yi hlanganile na mbewu ya ntumbuluko ya Evha ku nga si va na ku avana. Byi ngava mbuyelo bya njhani byebyo hinkwabyo bya kuva ku dyiwe apula? Kutani, tivhese tintsongo endzhaku, “Adamu u thyile nsati wa yena vito ra Evha; hikuva ari manana wa hinkwaswo leswi swi hanyaka.” Mi swi lemuka leswaku a swi vuli leswaku Adam ari tatana wa hinkwaswo leswi hanyaka.
Kuna “mihandzu” yo hambanana a Bibeleni. Hakunene, kuna muhandzu lowu wa ntolovelo, tani hi apula, lowu wu kulaka wu tlhela wu humesa swakudya. Nakambe ku na muhandzu lowu wu kongomisiwaka eka mintirho ya hina, hambi ku nga hava kuri mintirho ya ntolovelo tani hi ku rima na bindzu, kumbe mintirho ya ximoya tani hi ku endla mahlorhi na ku chumayela Evhangeli. Kutani, ku na muhandzu wa xivelekelo, lowu wu kongomisiwaka eka vuyimani na ku tswariwa ka n’wana.
Xana ku dya muhandzu wa ntolovelo swi nga nyika Adam na Evha ku twisisa kaloko a va ambalanga xana? Kumbe, swi nga ha teka vuxaka bya ntolovelo exikarhi ka wanuna na wansati eka vona ku twisisa leswaku hikokwalaho ka yini va ti funengeta swirho swin’wana swa mirhi ya vona?
Kahle-kahle ku humelele yini hi siku lero Entangeni leswi swi nga endla leswaku vumunhu hinkwabyo byi wa?
Tani hi Mbewu ya wansati yi nga ya ntolovelo eka Xikwembu kuva xi ti tswala xona N’winyi enyameni ya ximunhu, swi nga leswi mbewu ya nyoka i ndlela ya ntolovelo ya Sathana leyi a nga yi kuma laha a nga tipfulelaka nyangwa yena n’winyi eka rixaka ra ximunhu. A swi nga koteki eka Sathana (hikuva hi yena loyi a nga TUMBULUXIWA ari hi xivumbiwa xa ximoya) leswaku a ti tswala yena n’winyi hi ndlela leyi Xikwembu xi ti tswarisaka xiswona hi Xoxe, swingaleswi xikweleti xa Genesa xi hi byela hilaha a yi humesaka hakona mbewu ya yena ni ku tivisa kumbe leswi yena a nghenisaka xiswona ka rimbewu ra ximunhu. Ni ku tlhela a thya Sathana yaloye leswaku i “nyoka.” I mbewu ya yena kumbe ku tinghenisa eka rimbewu ra ximunhu leri hi vulavulaka ha rona.
Loko Adam a nga siva na vutivi bya xinyama bya Evha, nyoka a yi ri na byona vutivi byebyo emahlweni ka yena. Nakona un’we loyi a nga tswariwa wa yena ari Kayini. Kayini ari wa (a tswariwi hi, ku tswariwa hi mani) yaloye “Un’we wo biha,”
I Yohana 3:12
…Ntiyiso wa mhaka hi leswaku Evha ari na majaha MAMBIRHI eka xivelekelo xa yena (mahahlwa) kusuka eka ku tikisiwa loko a ku HAMBANILE. A rhwele mahahlwa, hikuva a xurhe Kayini hinkarhi wuri wun’we na Abele.
Minkongomiso
Genesa 3:6-7
E wansati kute loko a vona leswaku murhi a wu nandziha, ni leswaku wu navetisa mahlo, ni leswaku wu navetisa kutlhariha, a kha mihandzu ya wona, a dya, a nyika ni nuna wa yena loyi ngi ari na yena; kutani a dya.
Kutani mahlo ya lavambirhi mapfuleka, va tiva leswaku va tshama ntsena; kutani va rhungelela matluka ya nkuwa, va tindlela tinguvu.
[Xana va switive njhani leswaku a va ambalanga hi ku dya xiphemu xa muhandzu xana?]
Genesa 3:13-15
Yehovha Xikwembu a ku ka wansati, U swi endlele yini xana? Wansati a ku, I nyoka leyi yi nga ndzi kanganyisa, kutani ndzi dya.
YEHOVHA Xikwembu aku ka nyoka, Leswi u nga endlisa sweswo, u ta rhuketeriwa exikarhi ka swifuwo hinkwaswo, ni xikarhi ka swiharhi hinkwaswo swa tiko; u ta famba hi khwiri, u dya ntshuri hi masiku hinkwawo ya ku hanya ka wena.
Ndzi ta veka ku vengana exikarhi ka wena ni wansati, ni xikarhi ka rixaka ra wena ni rixaka ra wansati; ri ta ku faya nhloko, wena u ri luma xirhendze.
[Nyoka yi na mbewu. Swo va erivaleni, leswaku leswi a swi kongomisiwanga eka nyoka.]
Genesa 3:20
Adam a thya nsati wa yena evito ra Evha, hikuva u ve mana wa lava hanyaka hinkwavo.
[Hikokwalaho ka yini Adam a nga thyiwanga tatana wa hinkwavo lava va hanyaka xana?]
Genesa 4:1-2
Adam a tiva Evha ensati wa yena; kutani a tika nyimba a veleka Kayini, a ku, Ndzi kumile munhu ha YEHOVHA.
A engeta a veleka ndzisana ya yena Abele. Abele ari murisi wa tinyimpfu, Kayini yena a rima misava.
[Vutomi hinkwabyo byi huma eka Xikwembu, hambi u tike hi ku hunguka kumbe a hi ku hunguka. Sathana a nge swikoti ku tumbuluxa vutomi.]
Luka 3:38
Wa Enos, wa Set, wa Adam, wa Xikwembu.
[U kwihi matevula Kayini eka rixaka ra Adam xana?]
I Yohana 3:12
Hi nga kotisi Kayini la ngi ari wa lowo biha, kutani u dlele makwavo. Kutani u n’wi dlayela yini xana? Hikuva mintirho ya yena a yi ri leyo biha, kasi ya makwavo a yi lulamile.
[Xikwembu xi tumbuluxile Adam hi xivumbeko xa Xona. Xana vubihi bya Kayini a byi ta byi huma kwihi xana, nakona ku lulama ka Abele a ku ta ku huma kwihi? Swihlawulekiso swa vona swi tekelele eka vatatana va vona.]
Juda 1:14
Hi vona valavo Enok, wanuna lowa vuntlhanu na vambirhi kusukela eka Adam, a nga va bvumbha loko a te, Vonani, Hosi yi tile ni vakwetsimi va yona va madzanadzana ku ta avanyisa hinkwavo,
[Ku hava a Bibeleni laha Kayini a nga eka Xivongo xa Adam.]